مقدمه

با همه‌گیری جهانی ویروس COVID-19 تقریبا همه همایش‌ها و جلسات به علت محدودیت‌های تجمع عمومی توسط دولت‌ها، به طور کامل به اینترنت منتقل شدند. به همین علت روند آموزش به سرعت از تخته سیاه و کلاس‌های هوشمند به آموزش مجازی منتقل شده است.

در طی ماه اول اعلام وضعیت اضطراری از طرف دولت، تقریباً همه موسسات آموزشی به پلتفرم‌های کنفرانس آنلاین موجود مانند بیگ بلو باتن یا ادوبی کانکت منتقل شدند.

پس از دو هفته از شروع کلاس‌ها، ما یک نظرسنجی برای دانشجویان و کارمندان آموزشی اعضای هیئت علمی انجام دادیم. تا تجربیات اولیه برگزاری کلاس‌های آنلاین را جمع آوری کنیم. که بتوانیم بهترین روش‌ها و موانع احتمالی را شناسایی کنیم.

با توجه به نیاز به انتقال سریع به این فناوری‌ها، دیجیتالی شدن کامل این فرآیند تقریباً بدون تجزیه و تحلیل عمیق با پذیرش یک فناوری انجام شد.

برخی از مدارس و دانشکده ها ترجیح دادند کلاس‌ها را برای یک ترم متوقف کنند. آنها به دلیل عدم پذیرش تکنولوژی توسط معلمان و دانش آموزان خود تصمیم گرفتند کلاس‌ها را آنلاین ادامه ندهند.

کلاس فیزیکی یا آموزش مجازی؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد که مدارس و دانشکده‌ها در صورت درک مفید بودن چنین فناوری‌هایی فارغ از سهولت استفاده، اشتیاق بیشتری برای پذیرش آموزش مجازی دارند.

همچنین تحقیقات ما نشان می‌دهد معلمانی که قدیمی‌تر هستند کمتر به یادگیری آنلاین مهاجرت کرده و رغبتی برای برگزاری دوره‌ها و برنامه‌های درسی آنلاین ندارند.

البته پیش از این بسیاری از دانشگاه‌ها مدرک آنلاین، در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد را ارائه داده‌اند. تجربه برگزاری کلاس آنلاین و کیفیت خدمات آن بسیار قابل توجه است. به ویژه زمانی که کلاس‌ها برای دانش آموزان در نظر گرفته شده است.

تعداد دانشکده‌هایی که دوره‌های آموزشی آنلاین را ارائه می‌دهند هر روز افزایش می‌یابد. بحران COVID-19 روند بهبود و افزایش حجم آموزش آنلاین را سرعت بخشیده است.

واحدهای مجازی دانشکده‌ها، قبلاً تجربه برگزاری آموزش آنلاین را داشته‌اند. زیرا کلاس‌های آنلاین و جلسات وب کنفرانس چیز جدیدی برای آنها نبود و این واحدها تجربیات بسیاری در این زمینه داشته‌اند. کیفیت آموزش برای دانشجویان این واحدها در سطح بسیار بالایی قرار داشت.

علاوه بر این، دوره‌های موجود در دانشکده قبلاً در بستر مودل میزبانی شده بودند. از همین بستر برای سازماندهی آزمون‌ها و امتحانات به صورت آنلاین استفاده می‌شد.

فناوری‌های نرم‌افزاری مورد نیاز آموزش مجازی

یکی از LMS هایی که برای برگزاری دوره‌ها و امتحانات می‌توان استفاده کرد LMS مودل است. در این LMS فقط لازم است بخشی از سیستم که امکان برگزاری وب کنفرانس را برای معلمان و دانش‌آموزان فراهم می‌کند اضافه کرد.

با توجه به تجربه قبلی ما، کاملاً مطمئن بودیم که سیستم وب کنفرانس منبع باز بیگ بلو باتن ، بستر مناسبی برای این کار است.

سیستم وب کنفرانس بیگ بلو باتن با داشتن تمام ابزارهای لازم برای کمک به روند آموزش، کاملا منطبق با نیاز ما بود.

همانطور که انتظار می‌رفت، با توجه به تعداد دانش‌آموزان، نیاز به مقیاس پذیری را نیز در نظر گرفتیم.

مقیاس پذیری قسمت LMS سیستم‌ها معمولاً لازم است. ما فقط باید مطمئن باشیم که از تعداد مناسب گره‌های انتهایی استفاده می‌کنیم. و از سرور لود بالانسر که قبلاً ساخته‌ایم برای خدمات بیشتر بهره می‌بریم.

بیگ بلو باتن

مقیاس پذیری کنفرانس وب بیگ بلو باتن کمی چالش برانگیزتر بود. با اجرای یک پروژه که ما مجبور بودیم براساس نیازهای خود آن را سفارشی کنیم، این مشکل حل شد.

استفاده از پلتفرم ارائه شده نتایج مورد انتظاری داشت. و ما هرگز مشکلی در منابع بر اساس ظرفیت شبکه یا منابع مجازی موجود مشاهده نکردیم.

بزرگترین چالش فراهم کردن روشی ایمن برای اجرای امتحانات بود. که ما باید از پلتفرم امتحان به شکلی استفاده می‌کردیم. که دانش آموزان از طریق رایانه‌های خانگی به آن دسترسی پیدا کنند.

برای این کار، تنها راه حل مناسب به عنوان بخشی از LMS مودل از قبل برای ما شناخته شده بود. اما ما باید پایداری و مقاومت سیستم را آزمایش کنیم.

مودل از مولفه خاصی به نام Safe Exam Browser 3 پشتیبانی می‌کند. که امکان کنترل دقیق امتحانات انجام شده با فعالیت Quiz در مودل را فراهم می‌کند.

ما فقط باید آزمایش کنیم که چگونه این مولفه روی سیستم آزمون خوشه‌ای کار می‌کند. و چه مقدار منابع بیشتری از آن استفاده خواهد کرد. زیرا مرورگر Safe Exam Browser به یک ماژول اضافی برای فعال شدن در LMS مودل نیاز داشت.

پس از آزمایش اولیه، دیدیم که این سیستم از کیفیت مطلوبی برخوردار است. و به کادر آموزشی ارائه شده است تا در صورت نیاز برای امتحانات مورد استفاده قرار گیرد.

نتایج

بسیاری از تجزیه و تحلیل‌ها را می‌توان از نظر سنجی‌های انجام شده توسط دانش آموزان و معلمان انجام داد.

برای اهداف این پژوهش، ما تصمیم گرفته‌ایم فقط از رضایت اولیه کلاس‌های آنلاین استفاده کنیم. و آن را با رضایت مشاهده شده از کلاس‌های سنتی مقایسه کنیم.

ما تجزیه و تحلیل اولیه خود را بر روی دو سوال متمرکز کردیم:

– تجربه برگزاری کلاس‌های آنلاین را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

– کلاس‌های سنتی را با کلاس‌های آنلاین مقایسه کنید؟

برای سوال اول، دانش آموزان باید ۵ گزینه از بهترین به بدترین گزینه را انتخاب کنند: عالی، بسیار خوب، خوب، بد، خیلی بد.

برای سوال دوم، دانشجویان این ۵ گزینه را نیز انتخاب کردند: آنلاین خیلی بهتر، آنلاین بهتر، به همان اندازه خوب، سنتی بهتر، سنتی خیلی بهتر.

در شکل زیر می‌توان نتایج رضایت عمومی از کلاس‌های آنلاین توسط دانشجویان را مشاهده کرد.

دانشجویان

ما می‌توانیم مشاهده کنیم که اکثر دانش آموزان از کلاسهای آنلاین بسیار راضی هستند. فقط ۱۰ دانش آموز کلاس‌های آنلاین را بسیار بد ارزیابی کرده‌اند. که مقیاس آنها کمتر از ۲٪ دانش آموزان است.

با مشاهده نتایج شکل زیر مشاهده جالب‌تر می‌توان مشاهده کرد.

دانش آموزان

می‌توان مشاهده کرد که رضایت از کلاس‌های آنلاین به طور کلی افزایش می‌یابد. زیرا دانش آموزان با تجربه کمتر دانش آموزان سال اول و دوم نسبت به دانش آموزان سال سوم و چهارم تجربه بیشتری دارند.

وقتی رضایت دانش آموزان را از کلاس‌های آنلاین و آفلاین مقایسه می‌کنیم، مشاهده مشابهی می‌توان انجام داد. همانطور که در زیر مشاهده می‌شود. اکثر دانش آموزان کلاسهای آنلاین را برابر یا بهتر از کلاس‌های آفلاین سنتی ارزیابی می‌کنند.

علاوه بر این، هنگامی که توزیع پاسخ‌ها را در هر سال مقایسه می‌کنیم (با نرمال سازی برای تعداد مختلف پاسخ‌ها در سال) ، می‌بینیم که مشابه مشاهده در مورد رضایت عمومی، دانش آموزان سال بالاتر تمایل دارند آموزش آنلاین بیش از سال پایین را دوست داشته باشند.

به طور کلی، اکثر دانش آموزان از هر سال، آموزش مجازی را ترجیح می‌دهند. با این حال، تعداد کسانی که فکر می‌کنند سنتی بهتر یا بسیار بهتر است با افزایش سال کاهش می‌یابد.

دانش آموزان در پاسخ به این سوال که چرا تحصیلات آنلاین را در این نظرسنجی ترجیح می‌دهند، توضیح دادند که کلاسهای آنلاین را بیشتر دوست دارند. زیرا نیازی به رفت و آمد به محل دانشکده ندارند. و می‌توانند کلاس‌ها را به راحتی از خانه‌های خود دنبال کنند.

دلیل دیگر این است که اکثر کلاس‌ها ضبط شده‌اند. و هر زمان خواستند می‌توانند آنها را تماشا کنند. از طرف دیگر، دانش آموزان از عدم وجود کلاس درس، عدم تعامل و نارضایتی بیشتر در صورت زنده بودن و ضبط نکردن کلاس‌های آنلاین شکایت دارند.

معلمان

ما یک نظرسنجی مشابه برای معلمان انجام دادیم و نتایج به طور قابل توجهی با نتایج دانش آموزان متفاوت بود. به عنوان مثال، اگر رضایت عمومی از سخنرانی‌های آنلاین معلمان در شکل زیر را مشاهده کنیم، می‌توانیم ببینیم که معلمان نیز به طور مشابه از کلاس‌های آنلاین راضی هستند.

با این حال، اگر شکل زیر را مشاهده کنیم، می‌توانیم مشاهده کنیم که با اختلاف زیاد ، معلمان معتقدند که کلاس‌های سنتی برابر یا بهتر از کلاس‌های آنلاین هستند.

بر اساس پاسخ‌های گرفته شده، دلیل اصلی رضایت پایین‌تر از کلاس‌های آنلاین، عدم تعامل زنده بر کلاس‌ها و فضای کلاس است. که نمی‌تواند توسط محیط و ابزارهای کلاس‌های آنلاین تقلید شود.

در یک کلاس درس زنده، معلمان می‌توانند از دانش آموزان بازخورد صوتی و بصری دریافت کنند و میزان درک آنها را تخمین بزنند. این امر در کلاس‌های آنلاین ما وجود ندارد. جایی که دانش آموزان عمدتا فقط برای گوش دادن متصل می‌شوند. و تقریباً هرگز دوربین خود را روشن نمی‌کنند

جمع‌بندی

بر اساس نظرسنجی اولیه، دانش آموزان و معلمان معمولاً از کلاس‌های آنلاین راضی هستند. با این حال، به نظر می‌رسد برداشت اولیه از دوره‌های آنلاین از معلمان و دانش آموزان متفاوت است.

بعلاوه ، به نظر می‌رسد دانش آموزان سال بالا، کلاس‌های آنلاین را به کلاس‌های سنتی ترجیح می‌دهند. در حالی که بیشتر معلمان کلاس‌های سنتی را ترجیح می‌دهند یا آنها را یکسان می‌دانند.

در نهایت می‌توان نتیجه گرفت که مدارس و دانشگاه‌ها به ویژه برای برگزاری کلاس‌های آنلاین، با موفقیت به سمت آموزش مجازی مهاجرت کرده‌اند. اما هنوز چالش‌های زیادی وجود دارد که باید از بین بروند. مانند محدودیت تجهیزات دانش آموزان، سازماندهی امتحانات و کارهای آزمایشگاهی، که اجرای برخی از آنها در یک محیط آنلاین بسیار دشوار است.