احتمالاً این روزها واژه آموزش مجازی یا کلاس مجازی را خیلی زیاد شنیده‌اید. در کلاس مجازی، آموزش و تبادل اطلاعات از راه دور و در بستر اینترنت صورت می‌گیرد. در سال‌های اخیر به دلیل ایجاد تحول در سیستم‌های آموزشی، داشتن کامپیوتر، گوشی و تبلت و همچنین دسترسی به اینترنت از اهمیت زیادی برخوردار شده است. در واقع سطح کیفیت آموزش و ادامه تحصیل دانش آموزان به این امکانات و ابزارها بستگی دارد.
اکنون در تمامی رده‌های سنی، از کودکان گرفته تا بزرگسالان از آموزش‌های مجازی به شکل‌های مختلف استفاده می‌کنند؛ اما فواید و مزایای استفاده از آموزش مجازی چیست؟ آیا آموزش مجازی جایگزین آموزش‌های حضوری است؟ آیا در آموزش مجازی انتقال اطلاعات به راحتی آموزش‌های حضوری صورت می‌گیرد؟ در ادامه توضیحاتی در پاسخ به این سؤالات ارائه می‌دهیم.
آموزش مجازی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
آموزش مجازی (Virtual learning) در واقع یکی از محبوبترین روش‌های تبادل اطلاعات آموزشی به شمار می‌رود. در این روش اساتید و دانشجویان در ساعاتی مشخص وارد کلاس مجازی شده و با یکدیگر تعامل می‌کنند. دقت داشته باشید که امکان ارائه فایل‌های PDF، پاورپوینت، صدا و تصویر در آموزش‌های مجازی وجود دارد. به همین دلیل اساتید مشابه با کلاس‌های حضوری، خیلی راحت می‌توانند مباحث آموزشی را در اختیار دانشجویان قرار دهند.
از دیگر ویژگی‌های آموزش مجازی می‌توان به امکان اشتراک‌گذاری دسکتاپ کامپیوتر و نمایش نرم‌افزار و آموزش‌های عملی به صورت زنده اشاره داشت. در سامانه‌های آموزش مجازی، محیط آموزش مشابه با کلاس‌های حضوری بوده و تمامی امکانات مورد نظر برای انتقال مفاهیم و آموزش فراهم شده است.
به این صورت دانش آموزان با در اختیار داشتن یک سیستم مناسب و اینترنت می‌توانند از راه دور و بدون وجود محدودیت‌های جغرافیایی با اساتید خود در ارتباط باشند و از آموزش‌های مجازی آن‌ها بهره‌مند شوند. این نوع کلاس‌ها می‌تواند توانایی انجام کارهای گروهی را در دانش آموزان تقویت کند. از طرفی به دلیل وجود انعطاف و عدم نیاز به حضور در محیط خاصی، تمرکز و بهره‌وری دانش آموزان به‌طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند.
مهم‌ترین مزایای آموزش مجازی چیست؟
آموزش مجازی (Virtual learning) در مقایسه با آموزش حضوری مزایای بسیاری دارد. در واقع همین مزایا سبب محبوبیت این روش آموزشی در بین اساتید و دانش آموزان شده است. در ادامه به صورت مختصر مهم‌ترین مزایای آموزش مجازی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
-
امکان دسترسی به منابع آموزشی بی‌شمار
در آموزش مجازی، دانش آموزان به راحتی می‌توانند به منابع آموزشی بیشتری دسترسی پیدا کنند. در واقع منابع آموزشی در بستر اینترنت بی‌شمار است. امکان یافتن آموزش‌هایی ایده‌آل و مؤثر برای تمام سنین (از کودکان تا بزرگسالان) هم وجود دارد.
-
عدم وجود محدودیت جغرافیایی
برای استفاده از آموزش‌های مجازی، محدودیت جغرافیایی وجود ندارد؛ یعنی شما در هر شهر یا کشوری که باشید، می‌توانید به تمامی آموزش‌های مجازی موجود در بستر اینترنت دست پیدا کنید.
-
عدم وجود محدودیت زمانی برای بهره‌مندی از آموزش‌های مجازی
در آموزش‌های مجازی بر عکس آموزش‌های حضوری در کلاس، محدودیت زمانی وجود ندارد؛ یعنی شما می‌توانید در هر ساعاتی از شبانه روز به آموزش‌های مجازی دسترسی پیدا کرده و از آن‌ها استفاده کنید. به این ترتیب دانش آموزان می‌توانند بارها درس‌های خود را در ساعات مختلفی از روز مرور کنند.
انواع آموزش مجازی چیست؟
آموزش‌های مجازی با روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که در ادامه به متداول‌ترین و مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم داشت.
-
آموزش مجازی با دانلود فیلم و صورت
یکی از محبوبترین روش‌های آموزش مجازی، ضبط درس و نکات آموزشی توسط اساتید و آپلود آن‌ها به صورت فایل‌های صوتی و تصویری قابل دانلود در بستر اینترنت است. به این صورت دانش آموزان و دانشجویان با استفاده از اینترنت، فایل‌های آموزشی مورد نیاز خود را دانلود می‌کنند.
-
استفاده از سامانه‌های آموزش مجازی (LMS)
LMS یا سامانه آموزش مجازی چیست؟ در سال‌های اخیر سامانه‌های خاصی به منظور ارائه آموزش‌های مجازی در بستر اینترنت فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. در این سامانه‌ها می‌توانید آموزش‌های مورد نیاز خود را در صفحات وب و یا در نرم افزار مربوطه مشاهده کنید. در صورتی که سیستم‌ها نرم افزاری باشند، هر دو طرف باید نرم افزار مربوطه را بر روی کامپیوتر یا لپ تاپ خود نصب کنند. سامانه‌های تشکیل شده از صفحات وب با استفاده از مرورگرها به راحتی و در کمترین زمان ممکن در دسترس قرار می‌گیرند.
دقت داشته باشید که برخی از سامانه‌های آموزش مجازی به صورت رایگان و برخی دیگر با پرداخت هزینه در اختیار عموم قرار می‌گیرند. در این بین بعضی از سامانه‌ها به دلیل تحریم‌ها در ایران در دسترس نیستند.
-
آموزش مجازی با تماس تصویری
تماس تصویری از دیگر انواع آموزشی به شمار می‌رود. به این صورت که دانش آموزان یا دانشجویان با استفاده از تماس تصویری به اساتید مورد نظر دسترسی پیدا کرده و تبادل اطلاعات می‌کنند. اساتید در این روش، مشابه با کلاس‌های حضوری تمامی آموزش‌ها و نکات مهم را در دسترس دانش آموزان خود قرار می‌دهند.
-
آموزش مجازی با استفاده از پیام رسان‌های مختلف
امروزه در پیام رسان‌های مختلفی نظیر تلگرام، واتساپ و شاد کلاس‌های مجازی در گروه‌ها برگزار می‌شوند. در این گروه‌ها اساتید و دانش آموزان با ارسال صورت و ویدئو و چت کردن با یکدیگر گفتگو می‌کنند. این گفتگوها شامل حل تمرین، ارسال تکالیف، سؤال و جواب و امتحان انجام می‌شود.
کلام پایانی
تفاوت آموزش حضوری و آموزش مجازی چیست؟ کدام یک طرفداران بیشتری دارد؟ البته هر یک از این روش‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. از دلایل محبوبیت آموزش‌های مجازی می‌توان به عدم نیاز به حضور فیزیکی استاد و دانش آموز در کلاس، عدم وجود محدودیت جغرافیایی برای شرکت در کلاس، انعطاف بالا در زمان و دسترسی به آموزش‌ها، کیفیت بالای آموزش و انتقال مفاهیم مهم، وجود ابزارهای آموزشی مناسب و دسترسی راحت در کمترین زمان ممکن اشاره داشت.
در آموزش‌های مجازی، دانش آموزان با تمرکز بیشتری به مباحث درسی و آموزشی خود می‌پردازند. رفت و آمد کلاس‌های حضوری انرژی زیادی از دانش آموزان می‌گیرد که در کلاس‌های مجازی این مشکل به صورت کامل برطرف شده است.
